1. Mga Bahagi ng Pananalita - Ang Pundasyon ng Wika 🧱

Bawat salita sa Filipino ay may kanya-kanyang tungkulin sa pangungusap:

Bahagi ng Pananalita	Kahulugan	Mga Halimbawa
Pangngalan	Tawag sa tao, bagay, lugar, hayop, pangyayari	Juan, mesa, Maynila, aso, pagdiriwang
Panghalip	Pumapalit sa pangngalan	ako, ikaw, siya, tayo, niya, kanila
Pandiwa	Nagpapahayag ng kilos o galaw	kumain, tumakbo, matulog, umawit
Pang-uri	Naglalarawan sa pangngalan	maganda, mabait, matalino, malaki
Pang-abay	Naglalarawan sa pandiwa	mabilis, kahapon, palagi, dito
Pangatnig	Nag-uugnay ng mga salita/sugnay	at, ngunit, kaya, dahil, kapag
Pang-ukol	Nagpapakita ng relasyon	sa, ng, para sa, ayon sa
Padamdam	Nagpapahayag ng damdamin	Aba!, Aray!, Hay!, Naku!

💡 Tip: Mga Uri ng Pangngalan

Pantangi - Tiyak na pangalan (Jose Rizal, Pilipinas)
Pambalana - Pangkalahatang tawag (bayani, bansa)
Konkreto - Nakikita/nahihipo (libro, bahay)
Abstrak - Hindi nakikita (pag-ibig, kagalakan)
Tambalan - Dalawang salitang pinagsama (bahay-kubo, araw-araw)

2. Aspekto at Pokus ng Pandiwa - Tense at Focus 🎯

Ang pandiwa sa Filipino ay may tatlong aspekto (panahon) at iba't ibang pokus:

A. Tatlong Aspekto ng Pandiwa

Aspekto	Kahulugan	Pananda	Halimbawa (kain)
Naganap (Pangnagdaan)	Nangyari na	-um-, nag-, -in	kumain, nagkain, kinain
Nagaganap (Pangkasalukuyan)	Nangyayari pa	pag-uulit + -um-/-nag-	kumakain, nagkakain, kinakain
Gaganapin (Panghinaharap)	Mangyayari pa	pag-uulit ng unang pantig	kakain, magkakain, kakainin

B. Apat na Pokus ng Pandiwa

Pokus	Binibigyang-diin	Panlapi	Halimbawa
Pokus sa Tagaganap	Sino ang gumagawa	-um-, mag-, ma-	Kumain si Maria ng mansanas.
Pokus sa Layon	Ano ang inaaksyunan	-in, i-	Kinain ni Maria ang mansanas.
Pokus sa Ganapan	Saan nagaganap	-an	Kinainan ni Maria ang mesa.
Pokus sa Kagamitan	Ano ang ginamit	ipag-, ipang-	Ipinangkain ni Maria ang kutsara.

3. Wastong Gamit ng Salita - Madalas na Pagkakamali ⚠️

Maraming mga salitang madalas ipagkamali sa Filipino. Alamin ang tamang gamit:

Salita	Tamang Gamit	Mali ✗	Tama ✓
Kung vs Kapag	Kung = hindi tiyak; Kapag = tiyak/palagi	Kung umaga, kumakain ako.	Kapag umaga, kumakain ako.
Rin vs Din	Rin = patinig/w,y; Din = katinig	Ako din, Ikaw rin	Ako rin, Ikaw din
Raw vs Daw	Raw = patinig/w,y; Daw = katinig	Maganda daw siya.	Maganda raw siya.
Nang vs Ng	Nang = pumapalit sa noong/para; Ng = pantukoy	Kumain ako ng mabilis.	Kumain ako nang mabilis.
Noon vs Nuon	Noon = tama; Nuon = mali	Nuon, masaya siya.	Noon, masaya siya.
Kina vs Sina	Kina = sa; Sina = ang	Pumunta ako kina Juan.	Pumunta ako kina Juan. ✓ / Kay Juan ✓

📝 Tandaan: Pagkakaiba ng NANG at NG

NG = pantukoy (of, genitive marker) → "Libro ng bata"
NANG = pumapalit sa:

Noong (when) → "Nang dumating siya..."
Para (so that) → "Mag-aral ka nang pumasa ka."
Pang-abay (adverb) → "Tumakbo siya nang mabilis."

4. Ortograpiya - Wastong Pagbabaybay 📝

Ang ortograpiya ay ang tamang paraan ng pagsulat ng mga salita sa Filipino:

A. Mga Tuntunin sa Pagbabaybay

Tuntunin	Paliwanag	Halimbawa
Salitang Hiram	Isulat ayon sa bigkas	computer → kompyuter, telephone → telepono
Tambalan (-)	Gitling sa dalawang salitang pinagsama	bahay-kubo, araw-araw, pito-pito
Pag-uulit	May gitling sa inuulit na salita	kaunti-kaunti, dahan-dahan
Mga Akronim	Malaking titik, walang tuldok	PUP, DLSU, UP, CSC

B. Mga Bantas at Tuldik

Mga Bantas

Tuldok (.) - Dulo ng pahayag
Kuwit (,) - Paghinto/paghihiwalay
Tandang Pananong (?) - Tanong
Tandang Padamdam (!) - Damdamin
Tutuldok (:) - Paglilista/pagpapaliwanag
Tuldok-kuwit (;) - Paghihiwalay ng sugnay

Mga Tuldik

Pahilis (´) - Mabigat na diin (malupít)
Paiwà (`) - Mahinang diin (bàta)
Pakupyâ (^) - Glottal stop + diin (batà)

Halimbawa: bata (child) vs batà (endure)

5. Panitikang Pilipino - Mga Uri at Halimbawa 📚

Ang panitikan ay salamin ng kultura at kasaysayan ng Pilipinas:

A. Mga Uri ng Panitikan

Uri	Paglalarawan	Mga Halimbawa
PATULA (Tula)
Epiko	Mahabang tula tungkol sa bayani	Biag ni Lam-ang, Ibalon, Hinilawod
Korido at Awit	Mahabang tula ng pag-ibig/pakikipagsapalaran	Florante at Laura (Awit), Ibong Adarna
Soneto	14-taludtod na tula	Kay Selya, Sa Aking mga Kabata
Haiku	3 taludtod: 5-7-5 pantig	Mga Haiku ni Amado V. Hernandez
PATULUYAN (Prosa)
Maikling Kuwento	Maikli, may iisang tema	Mabangis na Lunsod, Mga Anak ng Dagat
Nobela	Mahabang kuwento	Noli Me Tangere, El Filibusterismo
Sanaysay	Personal na pahayag	Mga Sanaysay ni Lopez, Mga Gunita ng Himagsikan
Dula	Itinatanghal sa entablado	Walang Sugat, Paglipas ng Dilim

B. Mahalagang Akda at Manunulat

Jose Rizal	Noli Me Tangere, El Filibusterismo, Mi Ultimo Adios
Francisco Balagtas	Florante at Laura
Amado V. Hernandez	Mga Ibong Mandaragit, Isang Dipang Langit
Nick Joaquin	May Day Eve, The Woman Who Had Two Navels
Severino Reyes	Walang Sugat

6. Pag-unawa sa Binasa - Strategies sa Pagbasa 📖

Ang pagsagot sa reading comprehension ay nangangailangan ng estratehiya:

A. Mga Uri ng Tanong

Uri ng Tanong	Ano ang Hinahanap	Estratehiya
Pangunahing Diwa	"Ano ang pangunahing paksa?"	Tingnan ang unang at huling talata
Mga Detalye	"Ayon sa teksto..."	Hanapin ang tiyak na impormasyon
Hinuha (Inference)	"Ano ang ipinahihiwatig?"	Basahin sa pagitan ng mga linya
Layunin ng Awtor	"Bakit isinulat ito?"	Ipaliwanag, hikayatin, aliwin?
Kahulugan ng Salita	"Ano ang ibig sabihin ng ___?"	Gamitin ang context clues

B. Mga Uri ng Context Clues

Kasingkahulugan (Synonym)

Ang kanyang galak o kaligayahan ay makikita sa kanyang mukha.

Kasalungat (Antonym)

Hindi siya mayabang, sa halip ay mapagkumbaba siya.

Kahulugan (Definition)

Ang ornithology, o pag-aaral ng mga ibon, ay kanyang kurso.

Halimbawa (Example)

Maraming hayop na endemic sa Pilipinas tulad ng tamaraw at tarsier.

7. Mga Praktis na Tanong - Subukin ang Sarili! 📝

Mga Halimbawang Tanong (I-click para makita)

1. Alin ang tamang pangungusap?

A) Siya din ay natulog.

B) Siya rin ay natulog.

C) Siya raw ay natulog.

D) Siya daw ay natulog.

Sagot: B - "Siya" ay nagtatapos sa patinig (a), kaya "rin" ang tama.

2. Ano ang aspekto ng pandiwang "kumakain"?

A) Naganap

B) Nagaganap

C) Gaganapin

D) Pawatas

Sagot: B - Ang pag-uulit ng pantig (ka-ka) ay nagpapakita ng kasalukuyang nagaganap.

3. Sino ang sumulat ng "Florante at Laura"?

A) Jose Rizal

B) Andres Bonifacio

C) Francisco Balagtas

D) Apolinario Mabini

Sagot: C - Si Francisco "Balagtas" Baltazar ang sumulat nito.

4. Alin ang halimbawa ng pang-abay na pamanahon?

A) mabilis

B) kahapon

C) dito

D) palagi

Sagot: B - "Kahapon" ay tumutukoy sa panahon. Ang "mabilis" ay pamaraan, "dito" ay panlunan, "palagi" ay pang-abay na panggaano.

5. Piliin ang tamang gamit ng NANG at NG:

A) Kumain siya ng mabilis.

B) Kumain siya nang mabilis.

C) Kumain siya nang mansanas.

D) Kumain siya ng mabilis ng mansanas.

Sagot: B - "Nang" ang ginagamit bago ang pang-abay (mabilis). "Ng" naman ang ginagamit bilang pantukoy (ng mansanas).

🎯 PUPCET Filipino Final Tips!

Ipagmalaki ang sariling wika - isa ito sa mga subject na madali mo nang alam!
Alamin ang pagkakaiba ng NANG at NG, RIN at DIN, RAW at DAW
Basahin ang mga klasikong akda - Noli, El Fili, Florante at Laura
Practice reading comprehension - basahin nang may pag-iintindi
Tandaan ang mga bahagi ng pananalita at aspekto ng pandiwa
Alamin ang mga tuntunin sa ortograpiya at pagbabaybay

Mabuhay ang Wikang Filipino! Kaya mo yan, future Iskolar ng Bayan! 💪🇵🇭

Filipino